تا زمانی که علت اصلی کم خونی، که ممکن است از دست دادن مداوم خون، کم خونی های همولیتیک، کمبود آهن یا افزایش تقاضا مانند بارداری باشد، ارزیابی و مدیریت نشود، درمان ناقص باقی می ماند.
درمان کم خونی ممکن است به نوع کم خونی بیمار بستگی داشته باشد.
این معمولا شامل مصرف مکمل های آهن برای جایگزینی کمبود آهن در رژیم غذایی یا از دست دادن بیش از حد آهن است.
رایج ترین مکمل تجویز شده، سولفات آهن است. به صورت قرص دو یا سه بار در روز مصرف می شود.
فرآورده های آهن خوراکی دارای عوارض جانبی زیادی هستند که شامل تهوع، استفراغ، درد شکم ، سوزش سر دل، یبوست، اسهال، سیاه شدن مدفوع و سیاه شدن دندان ها، لثه ها و زبان می شود.
مصرف سولفات آهن همراه با غذا یا مدت کوتاهی پس از صرف غذا به کاهش عوارض جانبی کمک می کند.
جایگزین دیگر، فروس گلوکونات است.
آهن را می توان با رژیم غذایی غنی از آهن جایگزین کرد. این شامل سبزیجات با برگ سبز تیره، نان و غلات غنی شده با آهن، لوبیا، گوشت، آجیل، زردآلو، آلو، کشمش، خرما و غیره است.
چای، قهوه، کلسیم موجود در محصولات لبنی مانند شیر، آنتی اسیدها و غیره باعث کاهش جذب آهن از روده می شود و باید از مصرف آنها اجتناب شود.
مکمل های ویتامین C به جذب بهتر آهن کمک می کند. بیمار پس از دو تا چهار هفته معاینه می شود تا ببیند آیا پاسخی وجود دارد یا خیر.
این مشکل با تزریق ویتامین B12 قابل درمان است. این ویتامین به شکل ماده ای به نام هیدروکسوکوبالامین است. تزریق در روزهای متناوب به مدت دو هفته انجام می شود.
در صورت کمبود ویتامین در رژیم غذایی، ممکن است قرص تجویز شود. ویتامین B12 را می توان در گوشت، شیر، تخم مرغ، ماهی قزل آلا و غیره یافت.
گیاهخواران یا وگان ها ممکن است به مکمل به عنوان قرص یا غلات غنی شده یا محصولات سویا نیاز داشته باشند.
برای کم خونی ناشی از کمبود فولات روزانه قرص فولیک اسید تجویز می شود.
قرص فولات معمولا همراه با مکمل های ویتامین B12 تجویز می شود. این به این دلیل است که درمان اسید فولیک گاهی اوقات می تواند علائم کمبود ویتامین B12 را بهبود بخشد.
اگر کمبود ویتامین B12 در این مرحله تشخیص داده نشود و درمان نشود، ممکن است به دلیل کمبود ویتامین B12 به مغز، اعصاب و نخاع آسیب جدی وارد شود.
فولات در کلم بروکلی، کلم سبز، جوانه گندم، حبوبات، آجیل، سبزیجات برگ سبز و غیره یافت می شود.
هنگامی که کم خونی شدیدتر باشد، اغلب نیاز به تزریق خون است.
بیماران مبتلا به کم خونی داسی شکل به رژیم غذایی سالم، مکمل های اسید فولیک، ویتامین D و روی نیاز دارند و باید ازعوامل ایجاد کننده بحران اجتناب کنند.
این شامل سیگار کشیدن، الکل، فعالیت بیش از حد، کم آبی بدن، دمای سرد و گرم و غیره است.
هیچ درمانی برای کم خونی داسی شکل وجود ندارد، اما می توان فراوانی و شدت بحران ها و عوارض آن را کاهش داد. آنها برای جلوگیری از عفونت نیاز به واکسیناسیون کامل علیه آنفولانزا، پنوموکوک مننژیت، هپاتیت B و سایر بیماری ها دارند.
کم خونی ناشی از عفونت معمولاً با درمان عفونت بهبود می یابد. این امر به ویژه برای نوزادان مبتلا به عفونت های شدید به نام سپسیس معروف است.
در برخی از اشکال کم خونی همولیتیک ممکن است طحال بزرگ شده باشد.
طحال ممکن است با جراحی برداشته شود تا از خروج گلبول های قرمز از گردش خون یا تخریب خیلی سریع جلوگیری شود.
اگر غلظت هموگلوبین کمتر از 9.0 گرم در دسی لیتر باشد، کم خونی در بارداری تشخیص داده می شود.
کم خونی با دوز خوراکی 60 تا 120 میلی گرم در روز آهن کنترل می شود. بیمار پس از چهار هفته درمان ارزیابی می شود.
برخی از داروها برای تحریک مغز استخوان برای تولید گلبول های قرمز بیشتر تجویز می شوند. این در کم خونی آپلاستیک و لوسمی مفید است.
پیوند مغز استخوان نیز ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. در این روش، سلول‌های مغز استخوان از یک اهداکننده منطبق گرفته می‌شود (معمولاً با یک تطابق ژنتیکی به عنوان مثال خواهر یا برادر یا خویشاوند خونی).
سپس این به داخل ورید تزریق می شود. سپس از طریق جریان خون به مغز استخوان می رسد و سلول های خونی جدید تولید می کند.
در نوزادان و کودکان پیش دبستانی می توان با تشویق به تغذیه انحصاری با شیر مادر (بدون مایعات مکمل، آب، شیر خشک یا غذا) به مدت چهار تا شش ماه پس از تولد از کم خونی پیشگیری کرد.
در طول شیر گرفتن از پستان به مواد جامد، منبع آهن اضافی (تقریباً 1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم در روز آهن) باید در غذاهای کمکی وارد شود. اگر شیرخوار با شیر مادر تغذیه نمی شود، فقط شیر خشک غنی شده با آهن به عنوان جایگزین شیر مادر توصیه می شود.
در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند و دارای رژیم غذایی با کمبود آهن هستند، در صورت عدم استفاده از مکمل‌های غذایی، قطره آهن 1 میلی‌گرم در کیلوگرم در روز توصیه می‌شود.
از آنجایی که شیر مانع جذب آهن از روده می شود، باید پیشنهاد شود که کودکان یک تا پنج ساله به بیش از 24 اونس شیر گاو، شیر بز و شیر سویا در روز نیاز ندارند.
غذاهای غنی از ویتامین C به عنوان مثال، میوه ها، سبزیجات و آب میوه ها بیش از شش ماه برای افزایش جذب آهن توصیه می شود.
برای دختران و زنان نوجوان، پیشگیری از کمبود آهن شامل یک رژیم غذایی سالم غنی از آهن است. همه دختران نوجوان و زنان غیرباردار باید هر 5 تا 10 سال یکبار تا زمان یائسگی از نظر کم خونی غربالگری شوند.
در بارداری با دوز کم (30 میلی گرم در روز) مکمل های آهن در اولین ویزیت قبل از تولد ممکن است برای جلوگیری از کم خونی شروع شود. زنان باردار به خوردن غذاهای غنی از آهن و غذاهایی که جذب آهن را افزایش می دهند تشویق می شوند.
