رژیم غذایی بد خطر مرگ در اثر بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت را افزایش می‌دهد

بیش از دوسوم مرگ‌های ناشی از بیماری‌های قلبی را در سراسر جهان، می‌توان با انتخاب مواد غذایی مرتبط دانست.

محتویات آشپزخانه و یخچال شما تعیین می‌کند که قرار است عمر طولانی داشته باشید یا نه؛ دست‌کم نتیجه تحقیقات پژوهشگران از رابطه عمیقی بین این دو حکایت دارد.

بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت نوع ۲، سه مورد از دلایل اصلی مرگ و‌میر در جهان به‌شمار می‌روند که رابطه مستقیمی با رژیم غذایی افراد دارند.

محققان می‌گویند عادات غذایی ناسالم به مثابه یک عامل سبک زندگی، از تاثیرگذارترین عواملی است که خطر مرگ مرتبط با بیماری‌های مزمن را افزایش می‌دهد.

بیش از دوسوم مرگ‌های ناشی از بیماری‌های قلبی را در سراسر جهان، می‌توان با انتخاب مواد غذایی مرتبط دانست. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، نتیجه گرفت که گزینه‌های سبک زندگی سالم، خطر سکته مغزی را تا ۸۰ درصد کاهش می‌دهد.

خطر تغذیه در بروز سکته مغزی، بسیار مهم‌تر از آن چیزی است که اکثر پزشکان تصور می کنند. در میان عواملی که خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهند، بدترین مورد، رژیم غذایی است: تنها یک‌هزارم آمریکایی‌ها رژیم غذایی سالم دارند و تنها ۸.۳ درصد از یک رژیم غذایی تا حدودی سالم استفاده می‌کنند.

کیت پاتون، متخصص تغذیه، به نشریه اینترنتی «کلینیک کلیولند» می‌گوید که پژوهش هایی در این ارتباط، تاثیر عمیقی را که انتخاب غذا می‌تواند بر سلامتی افراد داشته باشد، نشان می‌دهد.

پاتون توضیح می‌دهد: «یک راه برای نگریستن به آن، فکر کردن به غذا به مثابه دارو است. غذای مناسب واقعا می‌تواند سلامت شما را بهبود بخشد و خطر ابتلا به این بیماری‌های مزمن را کاهش دهد.»

چه غذاهایی برای سلامتی «بد» به‌شمار می‌روند

مطالعات، برخی از مقصران رایج را در رژیم‌های غذایی نامناسب شناسایی می‌کنند که مدت‌ها است با تاثیر منفی بر سلامت قلب و متابولیسم افراد مرتبط دانسته شده‌اند.

طبق گزارش سازمان غذا و داروی ایالات متحده، هر شهروند آمریکایی در روز میانگین ​​حدود ۳۴۰۰ میلی‌گرم سدیم مصرف می‌کند. دستورالعمل‌های رژیم غذایی فدرال برای آمریکایی‌ها ۲۰۲۵-۲۰۲۰، توصیه می‌کند که مصرف سدیم را به کمتر از ۲۳۰۰ میلی‌گرم در روز محدود کنند.

اما موضوع فقط کنار گذاشتن نمکدان نیست. نوشیدنی‌های قندی و غذاهای فراوری‌شده، به‌ویژه گوشت، و نیز غذاهای حاوی چربی‌های اشباع‌شده، نیز از عوامل نگران‌کننده در مطالعات بوده‌اند.

چه غذاهایی برای یک رژیم غذایی سالم لازمند

راه رسیدن به تغذیه سالم، از مسیر محصولات تهیه‌شده با میوه‌ها و سبزیجات می‌گذرد. طبق آمار وزارت کشاورزی ایالات متحده، میانگین رژیم غذایی آمریکایی‌ها از سطوح توصیه شده کمتر است.

بر اساس مطالعات مختلف، رژیم‌های غذایی سالم‌تر، مانند رژیم غذایی مدیترانه‌ای که به‌درستی تحسین شده است، حاوی غلات کامل، آجیل و غذاهای دریایی مانند سالمون و ماهی تن است که اسیدهای چرب امگا ۳ در آن‌ها فراوان است.

مصرف این اقلام غذایی می‌تواند اقدامی برای نجات جان و حفظ سلامتی باشد.

رژیم غذایی سخت در افراد لاغر به دیابت منجر می‌شود

اگر اضافه وزن ندارید، ضرر کاهش وزن از فایده آن بیشتر است.

افراد لاغری که حدود ۵-۴ کیلو وزن کم می‌کنند، یک دهه بعد بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند.

در حالی که تبلیغات روش‌های مختلف لاغر شدن بازار خوبی را برای تهیه‌کنندگان و تبلیغ کنندگان این برنامه‌ها به ارمغان می‌آورد، تحقیقات جدید نشان می‌دهند که اگر اضافه وزن ندارید، ضرر کاهش وزن از فایده آن بیشتر است.

در مطالعه‌ای که دانشگاه هاروارد انجام داد، افراد لاغری که حدود ۵-۴ کیلو وزن کم می‌کنند، یک دهه بعد بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند و همچنین احتمال افزایش وزنشان در مراحل بعدی زندگی بیشتر است.

محققان داده‌های مربوط به ۲۰۰ هزار آمریکایی سالم را که ۹۰ درصد آن‌ها زن بودند، بین سال‌های ۱۹۸۸ تا ۲۰۱۷ جمع‌آوری کردند. شرکت‌کنندگان بر اساس شاخص توده بدنی به سه دسته تقسیم شدند: سالم یا کم‌وزن، دارای اضافه وزن و چاق. سپس آن‌ها را به دو گروه تقسیم کردند؛ کسانی که در طول چهارسال حدود ۴.۵ کیلو وزن کم کرده بودند و آن‌هایی که چنین نکردند.

افرادی که رژیم گرفتند نیز بر اساس روش کاهش وزنشان، به هفت گروه تقسیم شدند: رژیم غذایی کم‌کالری، ورزش، رژیم غذایی کم‌کالری به همراه ورزش، روزه‌داری، برنامه‌های کاهش وزن تجاری، قرص‌های رژیمی و ترکیبی از روزه، برنامه‌ها و قرص‌های لاغری.

دانشمندان پس از بررسی سوابق پزشکی شرکت‌کنندگان در یک دوره ۱۰ ساله، دریافتند افراد لاغری که رژیم غذایی افراطی داشته‌اند، بین دو تا ۸ کیلو بیشتر از همسالان خود دچتر اضافه وزن شده اند. در حالی‌ که افراد چاقی که در چهار برنامه (رژیم غذایی کم‌کالری، ورزش، رژیم غذایی کم‌کالری به همراه ورزش و روزه) شرکت کردند، بین نیم تا ۱.۵ کیلو بیشتر از همتایان خود از دست داده‌اند.

هنگامی که محققان خطر ابتلا به دیابت را بررسی کردند، متوجه شدند افراد لاغرتری که مقدار قابل‌توجهی وزن از دست داده‌اند، بعدا ۵۴ درصد بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار داشتند و بزرگسالان چاقی که رژیم غذایی سختی داشتند، کمتر در معرض ابتلا به دیابت بودند.

نیویورک پست به نقل از دکتر چی‌سان، متخصص همه‌گیری‌شناسی در هاروارد و سرپرست این مطالعه، نوشت: «زمانی که برای اولین بار ارتباط مثبت بین تلاش برای کاهش وزن و افزایش وزن سریع‌تر و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در افراد لاغر مشاهده کردیم، شگفت‌زده شدیم. این مشاهدات که به پشتوانه علم زیست‌شناسی قابل‌استنادند، نشان می‌دهند که کم کردن عمدی وزن برای افراد لاغر تبعات سلامتی به همراه دارد.»

نتایج همچنان نشان داد افراد لاغری که با رعایت یک رژیم غذایی مرسوم یا با برنامه، وزن کم می‌کنند، در آینده وزن زیادی اضافه می‌کنند؛ زیرا احتمالا کاهش وزن باعث تغییرهای بیولوژیک در آن‌ها می‌شود.

دانشمندان معتقدند سطح هورمون گرسنگی در افراد لاغری که وزن زیادی از دست داده‌اند، بالاتر است؛ به همین دلیل، میلشان به غذاهای بی‌ارزش بیشتر است و در نتیجه بدن سلول‌های چربی بیشتری برای افزایش سطح هورمون‌ها جمع می‌کند. همچنین آن‌ها فکر می‌کنند کاهش وزن چشمگیر به کاهش سطح هورمون‌های بی‌اشتهایی که گرسنگی را سرکوب می‌کنند، منجر می‌شود.

امروزه محققان هشدار می‌دهند که رژیم‌های کاهش وزن باید فقط برای کسانی باشد که «از نظر پزشکی به آن نیاز دارند» نه برای افراد لاغری که امیدوارند به استانداردهای اینستاگرامی برسند. چنانچه نشریه سان نیز نوشته است، «کاهش وزن چند کیلویی به‌وضوح به افراد چاق کمک می‌کند و حتی اگر این کاهش وزن موقتی باشد، مزایای سلامتی آن باقی می‌ماند».

بررسی جدید پژوهشگران “دانشگاه ایالتی اوهایو” نشان می‌دهد که ‏یکی از داروهای اختلال عصبی می‌تواند به توانبخشی پس از ‏سکته مغزی کمک کند.‏

یک پژوهش جدید که روی موش‌ها انجام شده است، نشان می‌دهد ‏دارویی که معمولا برای درمان برخی از اختلالات عصبی استفاده ‏می‌شود، می‌تواند با ترمیم نورون‌های آسیب‌دیده، به بهبود بیماران ‏مبتلا به سکته‌ مغزی کمک کند.‏

 

سکته مغزی ایسکمیک زمانی رخ می‌دهد که انسداد رگ خونی، ‏جریان خون به مغز را متوقف می‌کند و به از بین رفتن نورون‌ها ‏منجر می‌شود. بازماندگان سکته مغزی ممکن است از اختلال در ‏کنترل حرکت و گفتار و سایر ناتوانی‌ها رنج ببرند و اغلب به ‏توانبخشی بلندمدت نیاز داشته باشند.‏
بسیاری از گزینه‌های درمانی در حال توسعه سعی دارند که آسیب ‏رسیدن به نورون‌ها را با استفاده از روش‌هایی مانند سلول‌های ‏بنیادی، داروهای ضد التهابی، هیدروژل‌های تزریقی یا ‏مولکول‌هایی که سلول‌های همسایه را به نورون تبدیل می‌کنند، به ‏حداقل برسانند یا معکوس کنند.‏
پژوهشگران “دانشگاه ایالتی اوهایو”(‏OSU‏) در پروژه جدیدی، ‏یک جایگزین امیدوارکننده را یافتند. این جایگزین، دارویی به نام ‏‏”گاباپنتین”(‏Gabapentin‏) است که بخش سالم مغز را دوباره ‏تنظیم می‌کند تا اتصالات آسیب‌دیده بین نورون‌ها را ترمیم کند و به ‏بازیابی عملکردهای حرکتی بپردازد.‏
پژوهشگران برای آزمایش گاباپنتین، این دارو را روزانه به مدت ‏شش هفته در موش‌های مبتلا به سکته مغزی آزمایش کردند. ‏عملکرد حرکتی اندام‌های جلویی موش‌های تحت درمان، بسیار ‏بیشتر از موش‌های گروه کنترل‌شده بهبود یافت و این بهبود تا دو ‏هفته پس از پایان درمان ادامه داشت. به گفته پژوهشگران، این ‏نتیجه نشان می‌دهد که تغییراتی در سیستم عصبی صورت گرفته ‏است.‏

 

 

این دارو با متوقف کردن بیان یک پروتئین گیرنده به نام ‏‏”آلفا۲دلتا۲”(‏alpha2delta2‎‏) عمل می‌کند که پس از آسیبی مانند ‏سکته مغزی، بیش از اندازه برانگیخته می‌شود و به جلوگیری از ‏رشد آکسون می‌پردازد که می‌تواند آسیب را جبران کند.

هنگامی که ‏گاباپنتین بیان این پروتئین را متوقف کرد، نورون‌هایی در بخش ‏آسیب‌دیده مغز دیده شدند که آکسون‌های جدیدی از آنها جوانه زدند ‏و سیگنال‌ها را بازیابی کردند. آکسون‌های جدید به حیوانات امکان ‏دادند تا برخی از عملکردهای حرکتی خود را بازیابند.‏
‏”آندریا تدسکی”(‏Andrea tedeschi‏)، پژوهشگر ارشد این ‏پروژه گفت: تصور کنید که این پروتئین، پدال ترمز و بازیابی، ‏پدال گاز است. شما می‌توانید پدال گاز را فشار دهید اما تا زمانی ‏که پدال ترمز را فشار می‌دهید، نمی‌توانید شتاب بگیرید. اگر پا را ‏از پدال ترمز بردارید و به طور مداوم روی گاز فشار دهید، ‏می‌توانید سرعت بازیابی را افزایش دهید. ما باور داریم که این ‏مانند اثر گاباپنتین بر نورون‌ها است، و سلول‌های غیر عصبی نیز ‏به این فرآیند کمک می‌کنند و آن را حتی موثرتر می‌سازند.‏

 

گاباپنتین یک داروی ضد تشنج است که در درجه اول برای درمان ‏تشنج‌های جزئی و دردهای نوروپاتیک استفاده می‌شود. این دارو، ‏یک داروی خط اول برای درمان دردهای نوروپاتیک ناشی از ‏نوروپاتی دیابتی، نورالژی‌های ناشی از اعصاب محیطی پس از ‏زونا و دردهای نوروپاتیک سیستم عصبی مرکزی است‎.‎

 

خواب‌آلودگی و گیجی، رایج‌ترین اثرات جانبی این دارو هستند. ‏اثرات جانبی شدیدتر، شامل افزایش خطر خودکشی، افت تنفسی و ‏بروز واکنش‌های آلرژیک است. گاباپنتین با کاهش فعالیت ‏زیرواحدهایی از کانال‌های کلسیم موجود در سلول‌ها و در نتیجه، ‏جلوگیری از انتقال پیام عصبی درد، عمل می‌کند. گاباپنتین برای ‏نخستین بار، در سال ۱۹۹۳ برای تجویز و استفاده، از ‏FDA‏ ‏امریکا تاییدیه دریافت کرد و از ۲۰۰۴، به‌عنوان یک داروی ‏ژنریک مورد استفاده قرار گرفته است. در سال ۲۰۱۹، این دارو ‏با ۴۷ میلیون بار تجویز، دهمین دارویی پُر استفاده در آمریکا بود.‏
مانند بسیاری از پژوهش‌ها، هیچ تضمینی وجود ندارد که نتایج ‏آزمایش‌های حیوانی به انسان منتقل شوند اما حداقل یک نشانه ‏خوب در این مورد وجود دارد. گاباپنتین در حال حاضر برای سایر ‏اختلالات عصبی مانند درد عصبی و تشنج در انسان استفاده ‏می‌شود؛ بنابراین سابقه ایمنی و عوارض جانبی آن از پیش شناخته ‏شده است.‏
این پژوهش، در مجله “‏Brain‏” به چاپ رسیده است.‏